جهش ژنتیکی ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد
معمولاً هنگامی که از سرطان سینه ارثی یاد می شود اکثر ما به جهش در ژن BRCA فکر می کنیم اما جهش در ژن های دیگری نیز می توانند ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند. در حقیقت جهش ژنتیکی در سرطان سینه در بیش از هفتاد و دو ژن می تواند باعث شود خطر سرطانی شدن بافت سینه افزایش پیدا کند. پزشکان امیدوار هستند با افزایش پیشرفت در عرصه علم ژنتیک بتوانند شانس ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهند.
جهش ژنتیکی در سرطان سینه علاوه بر ژن های BRCA1 و BRCA1 می تواند در ژن های ATM, PALB2, PTEN, CDH1, CHEK2, STK11, PMS2 و تعداد دیگری رخ دهد. در این مقاله می خواهیم به بررسی جهش در سایر ژن ها به غیر از BRCA1 و BRCA1 در موارد بپردازیم که سابقه ابتلا به سرطان سینه ارثی وجود دارد.
سرطان سینه ارثی
در حال حاضر پزشکان عقیده دارند که حدود ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان های سینه ارثی هستند یا به علت جهش در ژن ها به وجود می آیند اما همین سرطان ها به علت جهش در ژنBRCA به وجود نمی آیند. در واقع در ۲۹ درصد و شاید کمتر از سرطان های سینه ارثی جواب تست ژنتیک جهش در ژن های BRCA1 و BRCA1 را نشان می دهد. اما به طور کلی جهش ژنتیکی در سرطان سینه کاملا مشخص است.
جهش ژنتیکی اکتسابی و ارثی
هنگامی که درباره جهش ژنتیکی در سرطان سینه صحبت می کنیم باید بین جهش ژنتیکی اکتسابی و ارثی تمایز قائل شویم. جهش ژنتیکی اکتسابی کانون توجه تعداد زیادی از محققان است زیرا این جهش ها باعث تغییر در مسیر رشد تومورهای سرطانی شده اند.
درمان های هدفمند و داروهایی که برای این موارد به کار می روند می توانند به طرز قابل توجهی باعث پیشرفت در درمان برخی از انواع سرطان ها از قبیل سرطان ریه شوند. جهش ژنتیکی اکتسابی پس از تولد به وجود می آید و فقط تعدادی از سلول های خاص بدن را هدف قرار می دهد.
اما جهش ژنتیکی ارثی به تغییرات ژنتیکی گفته می شود که از طریق یکی از والدین یا هر دوی آنها به فرزندان منتقل می شود. این نوع جهش ژنتیکی همه سلول های بدن را هدف قرار می دهد و باعث می شود ریسک ابتلا به سرطان ارثی یا سرطان سینه ارثی افزایش پیدا کند.
جهش ژنی BRCA1 و سرطان سینه
شاید برای شما هم عجیب باشد که چگونه جهش در یک یا چند ژن می تواند باعث بروز سرطان سینه شود. اجازه بدهید کمی وارد مبحث زیست شناسی شویم. DNA ما یک نوع کد است که از آن برای تولید پروتئین ها استفاده می شود. در صورتی که هرگونه خطایی در این کار وجود داشته باشد باعث می شود که مسیر سنتز پروتئین دچار خطا شود و پروتئین های غیر عادی تولید شوند که قادر به انجام وظیفه خود نیستند.
همه جهش های ژنتیکی ریسک ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهند. جهش در ژن هایی که وظیفه رشد و تقسیم سلول ها را بر عهده دارند از علل اصلی ابتلا به سرطان محسوب می شوند.
دو نوع ژن اصلی وجود دارد که جهش در آنها می تواند باعث رشد کنترل نشده سلول ها شود این ژن ها عبارتند از: آنکوژن ها و ژن های سرکوب کننده تومور. این ژن ها به تولید پروتئین های می پردازند که دستور ترمیم آسیب دیدگی DNA در سلول ها را بر عهده دارند و سلول هایی که امکان ترمیم آنها وجود نداشته باشد را حذف می کنند.
ژن های BRCA1 و BRCA1 به ژن های سرکوب کننده تومور معروف هستند و هر گونه اختلالی که در آنها به وجود بیاید زمینه رشد سلول های سرطانی را فراهم خواهد کرد.
نفوذ ژنی
همه جهش های ژنتیکی یا تغییرات ژنتیکی ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی دهند و یک مسئله مهم دیگر وجود دارد که باید به آن توجه کرد. نفوذ ژنی یک مفهوم مهم است و تحت عنوان درصد افرادی که دچار جهش ژنتیکی هستند و بیمار می شوند تعریف شده است.
در برخی از افراد ریسک ابتلا به سرطان سینه بسیار بالا است حال آنکه در برخی دیگر درصد سرطانی شدن سینه کمتر است. درک این مسئله هنگامی که درباره روش های احتمالی برای پیشگیری از سرطان صحبت می کنیم اهمیت زیادی دارد.
جهش در سایر ژن ها
جهش در ژن BRCA شایع ترین ناهنجاری ژنتیکی مرتبط با سرطان سینه است اما برخی از زنانی که مستعد ابتلا به سرطان سینه هستند و در خانواده آنها سابقه ابتلا به سرطان سینه بالا است نتیجه تست ژنتیکی آنها منفی باشد. در تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد محققان متوجه شدند که جهش در ژن BRCA فقط در روز ۹ تا ۲۹ درصد از سرطان های سینه نقش دارند.
هنوز دانش محققان درباره جهش ژن هایی که ریسک بروز سرطان سینه را مطرح می کنند ناقص است اما آنها به خوبی می دانند که حداقل ۷۲ جهش ژنتیکی به سرطان سینه ارتباط دارند که می تواند حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد حتی اگر جواب تست ژنتیک برای جهش در ژن BRCA منفی باشد.
اکثر سرطان های سینه به لحاظ ویژگی هایی از قبیل نوع سرطان، وضعیت گیرنده های استروژن و وضعیت HER2 شبیه هم هستند. به طور متوسط ۷۲ درصد از زنانی که دچار جهش در ژن BRCA1 هستند و ۶۹ درصد خانم هایی که ژن BRCA2 آنها جهش پیدا کرده است تا سن ۸۰ سالگی دچار سرطان سینه می شوند.
تست ژنتیک و سرطان سینه
در حال حاضر تست ژنتیک برای بررسی جهش در ژن های عامل سرطان سینه انجام می شود و می توان به کمک آزمایش خون جهش ژنتیکی در سرطان سینه را بررسی کرد.
تست ژنتیک باید فقط با مشاوره و با کمک متخصص و مشاور ژنتیک انجام شود. دو دلیل برای این کار وجود دارد: متخصص ژنتیک می تواند به طور کامل شما را راهنمایی کند زیرا اطلاعات او در زمینه کنترل و غربالگری قبل از شروع سرطان عالی است.
همان طور که در قسمت بالا اشاره کردیم برخی از جهش های ژنتیکی با خطرات زیاد و برخی دیگر با خطر کمتری همراه هستند. برخی از آنها می توانند در دوران ۲۰ سالگی نگران کننده باشند به همین دلیل به غربالگری زود هنگام نیاز دارند. مشاور ژنتیک می تواند با توجه به جای ژنتیکی ایجاد شده در خانواده شما و همه فاکتورهای خطر که ریسک ابتلا به سرطان را افزایش می دهند درخواست انجام تست ژنتیک نماید.
یکی دیگر از دلایل اهمیت مراجعه به متخصص ژنتیک این است که حتی اگر نتیجه آزمایش شما منفی باشد همچنان ریسک ابتلا به سرطان سینه در شما بالا خواهد بود. در این شرایط متخصص ژنتیک به بررسی سابقه خانوادگی شما می پردازد تا بر این اساس ترتیب برنامه غربالگری شما را بدهد.
مترجم: لیلا عبدالملکی
