راه تشخیص سرطان لوزالمعده

راه تشخیص سرطان لوزالمعده

هزاران بار در فیلم و سریال ها دیده ایم که پزشکان به بیمار می گویند اگر می توانستیم زودتر بیماری ات را تشخیص بدهیم ، می شد کارهای بیشتری برایت انجام داد و شاید درمان آن ساده تر می شد.

اما یک مشکل اساسی در این میان وجود دارد و آن این است که خیلی از بیماری ها در مراحل اولیه ی خود هیچ گونه علامتی از خود نشان نمی دهند.

سرطان لوزالمعده(پانکراس) نیز از همین دسته بیماری هاست.فقط وقتی علائم بیماری خودش را نشان می دهد که دیگر تومور سرطانی خیلی بزرگ شده و به دیگر نقاط لوزالمعده نیز سرایت کرده است.

مشاهده ی یکی دوتا از علائم زیر به این معنی نیست که حتما سرطان لوزالمعده دارید. در حقیقت خیلی از نشانه ها به خاطر بیماری ها و اختلالات دیگری است.اما باز هم اگر یکی از این علائم را داشتید ، مهم ترین کار شما باید این باشد که به سراغ یک پزشک متخصص رفته تا علت آن ها مشخص شود و در صورت لزوم آن ها را درمان کرد.

اما شاید راه دیگری هم برای تشخیص زودهنگام این عارضه وجود داشته باشد و آن آزمایش های مربوط به ژنتیک سرطان است.

در صورتی که یکی از اعضای خانواده تان در گذشته به این سرطان یا سرطان های مشابه مبتلا بوده است ، احتمال بروز آن در شما نیز بیشتر می شود و توصیه می کنیم که آزمایش ژنتیک سرطان بدهید.

یرقان و علائم مربوط به آن

یرقان به زرد شدن چشم و پوست گفته می شود.بیشتر افرادی که سرطان لوزالمعده دارند (و تقریبا تمام افرادی که به سرطان آمپولار دچارند) یکی از اولین علائم آن ها یرقان و زردی خواهد بود.

یرقان به خاطر تولید بیلی روبین (که یک ماده قهوه ای رنگ است که در کبد تولید می شود) بروز پیدا می کند. در حالت عادی کبد مایعی به نام صفرا تولید می کند که حاوی بیلی روبین است.صفرا به وسیله ی یک مجاری صفراوی به روده ها رفته و به تجزیه ی چربی ها کمک می کند.

در نهایت صفرا به شکل مدفوع از بدن خارج می شود.وقتی که مجاری صفراوی مسدود می شود، صفرا قادر نخواهد بود که به روده ها برسد و میزان بیلی روبین بدن افزایش پیدا خواهد کرد.

سرطان هایی که از سر لوزالمعده شروع می شوند به مجاری صفراوی نزدیکند.این سرطان ها می توانند به مجاری صفراوی فشار وارد کرده و در حالی که هنوز کوچک هستند به یرقان منجر شوند (که این یرقان در نهایت می تواند منجر به بروز تومور شود)

اما سرطان هایی که در بدن یا دُم لوزالمعده شروع می شوند، تا زمانی که به پانکراس سرایت نکنند، به مجاری صفراوی فشاری وارد نمی کنند.

در این هنگام، غالباً سرطان به نواحی اطراف لوزالمعده نیز سرایت کرده است.

وقتی که سرطان لوزالمعده سرایت کند، غالباً به کبد هم می رود و این مسئله می تواند منجر به یرقان شود.

البته علائم و نشانه های دیگری هم به جز یرقان و زردی چشم و پوست هم وجود دارد .از جمله :

• ادرار تیره : برخی مواقع، اولین نشانه ی ابتلا به یرقان، تیره شده ادرار است.از آن جایی که سطح بیلی روبین در خون افزایش پیدا می کند، رنگ ادرار هم قهوه ای خواهد شد.
• مدفوع روشن و چرب : بیلی روبین معمولا باعث قهوه ای شدن رنگ مدفوع می شود.اگر مجاری صفراوی بسته شود، مدفوع ممکن است رنگ روشن یا خاکستری پیدا کند.هم چنین اگر صفرا و آنزیم های لوزالمعده نتوانند به روده ها برسند تا چربی ها را تجزیه کنند، ممکن است مدفوع بیمار چرب شده و در کاسه ی توالت شناور شوند
• خارش پوست : وقتی که بیلی روبین در پوست ایجاد شود علاوه بر زرد کردن رنگ آن موجب خارش نیز می شود

البته سرطان لوزالمعده رایج ترین دلیل بروز یرقان نیست.دلایل رایج بروز این عارضه ممکن است سنگ صفرا، هپاتیت و دیگر بیماری های کبد و مجاری صفراوی باشد.

شکم درد یا کمردرد

درد شکم یا کمر یکی از رایج ترین علائم سرطان لوزالمعده است.سرطانی که در بدن یا دُم لوزالمعده ایحاد می شود می تواند به سرعت رشد کرده و به اندام های نزدیک خودش فشار وارد کند و در نتیجه منجر به بروز درد شود.

هم چنین سرطان می تواند به عصب های اطراف لوزالمعده نیز سرایت کرده و موجب کمر درد شود.

البته لازم به ذکر است که درد شکم یا کمر به ندرت به معنی سرطان لوزالمعده می باشد و غالباً دلایل دیگری دارد.

کاهش وزن و از دست دادن اشتها

کاهش وزن غیرعادی در افرادی که سرطان لوزالمعده دارند ، علامت بسیار رایج و معمولی است .این افراد بیشتر مواقع اصلاً اشتها به غذا خوردن نیز ندارند.

حالت تهوع و استفراغ

اگر سرطان به انتهای معده فشار وارد کند می تواند بخشی از آن را مسدود کرده و رسیدن غذا به معده را سخت کند.

این مسئله می تواند موجب حالت تهوع ، استفراغ و درد بعد از غذا خوردن شود.

بزرگ شدن کبد و کیسه صفرا

اگر سرطان مجاری صفرا را مسدود کند ، ممکن است صفرا در کیسه ی صفرا تولید شود و موجب بزرگ تر شدن آن گردد.برخی مواقع پزشک می تواند در طول معاینه آن را لمس کند (یک برآمدگی بزرگ در سمت راست قفسه سینه).هم چنین در عکس برداری از آن نیز مشخص می شود.

سرطان لوزالمعده می تواند باعث بزرگ شدن کبد هم شود.مخصوصا اگر سرطان به آن جا نیز سرایت کرده باشد.

در طول معاینه پزشک می تواند لبه ی کبد را زیر قسمت راست قفسه سینه حس کند یا این که با استفاده از عکس برداری بزرگی کبد مشخص شود.

لخته های خون

برخی مواقع، اولین نشانه ای که می تواند بیانگر بروز سرطان پانکراس باشد ، لخته های خونی است که در رگ های بزرگ (خصوصا پا) به وجود می آید.این عارضه ” ترومبوسیس عمیق رگ” یا DVT نامیده می شود.

علائم آن می تواند شامل درد، تورم ، قرمزی و احساس گرما در پا باشد.برخی مواقع، بخشی از لخته می تواند شکسته شده و به سمت ریه ها برود و منجر به تنفس دشوار و درد قفسه سینه شود.

باز هم باید عنوان کنیم که وجود لخته های خون به معنی ابتلا به سرطان لوزالمعده نیست.بیشتر مواقع این عارضه به خاطر مشکلات دیگری بروز پیدا می کند.

دیابت

ندرتاً سرطان لوزالمعده ممکن است منجر به دیابت( قند خون بالا) شود چرا که موجب نابودی سلول های سازنده ی انسولین می شوند.

علائم آن هم می تواند شامل احساس عطش و گرسنگی و تکرر ادرار باشد.غالب مواقع سرطان می تواند موجب تغییرات کوچکی در قند خون شده که البته به خاطر ابتلا به دیابت نیست و می توانید با آزمایش خون به راحتی آن را تشخیص دهید.

در نهایت این که اگر چندین علامت و نشانه هایی که در بالا ذکر کردیم را دارید ،؛ اولین توصیه ی ما به شما این است که حتما به سراغ پزشکان متخصص بروید و آزمایش های مربوطه را انجام دهید تا علت آن ها مشخص شود.

مترجم و محقق : ندا ناصری

منبع علمی مقاله