علل و فاکتورهای خطر در سرطان پروستات چیست؟

سرطان پروستات زمانی به وجود می‌آید که یک مجموعه جهش ژنتیکی در DNA یکی از سلول های پروستات ایجاد شود و در رشد و تقسیم سلول ها اختلال ایجاد شود. هنوز علت اصلی ابتلا به سرطان پروستات مشخص نشده است اما پزشکان عقیده دارند که سرطان پروستات در پی تعدادی از عوامل ایجاد کننده این اختلال به وجود می آید. برخی از فاکتورهای خطر در بروز این بیماری عبارتند از سن، جنسیت و موقعیت جغرافیایی.

محققان در حال بررسی ارتباط بین فاکتورهای خطر از قبیل قرار گرفتن در معرض برخی آفت‌کش‌ها، رژیم غذایی، کمبود ویتامین دی و حتی فعالیت جنسی هستند. سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پروستات و جهش برخی ژن ها در ابتلا به این سرطان در سنین جوانی نقش دارد.

 چرا آقایان دچار سرطان پروستات می شوند؟

تجمع سلول های سرطانی به علت رشد غیر عادی سلول ها می تواند باعث بروز سرطان پروستات و متاستاز آن به سایر نواحی بدن شود. فاکتورهای خطر در بروز سرطان پروستات عواملی هستند که ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.

افرادی که دارای فاکتورهای خطر هستند باید هرچه زودتر آزمایشات غربالگری را انجام دهند، البته باید خاطر نشان کنیم که این بیماری در آقایان که هیچ گونه فاکتور خطری ندارند نیز رخ می دهد. در بخش زیر به برخی از فاکتورهای خطر در ابتلا به این بیماری اشاره می کنیم.

 سن

با بالا رفتن سن ریسک ابتلا به سرطان پروستات افزایش پیدا می‌کند به عبارتی حدود ۸۰ درصد از آقایان مبتلا به سرطان پروستات ۶۵ سال به بالا سن دارند.

معمولاً احتمال بروز بیماری قبل از سن ۴۰ سالگی و در میان جوانان کمتر است و در صورت مشاهده سرطان پروستات در جوانان باید سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان در مردان یا سرطان سینه در خانم ها را بررسی کرد.

 نژاد

افراد سیاه پوست در مقایسه با سایرین بیشتر دچار این بیماری می شود و احتمالاً ابتلا به سرطان در سنین جوانی در آنها بیشتر است. افراد سیاه پوست معمولا دچار سرطان پروستات پیشرفته و تهاجمی می‌شوند اما هنوز علت این اختلال مشخص نشده است.

مردان آسیایی- آمریکایی در مقایسه با مردانی که در آسیا زندگی می‌کنند بیشتر دچار این سرطان می شوند و ریسک ابتلا به این سرطان در مردان آسیایی که در اروپا و آمریکا زندگی می کنند نیز بیشتر از سایرین است.

 موقعیت جغرافیایی

ریسک بروز سرطان پروستات در برخی از نقاط جهان از قبیل شمال آمریکا و اروپا و استرالیا بیشتر از سایر نقاط جهان است.

 رژیم غذایی

علاوه بر مواردی که در قسمت بالا به آنها اشاره کردیم رژیم غذایی نیز در بروز این اختلال نقش دارد. ظاهراً رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز و محصولات لبنی که حاوی مقدار زیادی کلسیم هستند می توانند در بروز این نوع سرطان نقش داشته باشند.

البته در همه تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده این مسئله تایید نشده استپ در عوض رژیم غذایی که سرشار از سبزیجات و میوه‌ها است می تواند نقش محافظت کننده در برابر سرطان را داشته باشد.

 فاکتورهای محیطی

در گذشته نقش علف کش ها و حشره کش ها در سرطانی شدن سلول های پروستات همواره مورد بحث و گفتگو بوده است اما اخیراً در تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده این ارتباط تایید شده است.

افرادی که سیگار می کشند نیز باید کاملا احتیاط کنند چرا که دود سیگار می تواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. بدون شک عوامل دیگری نیز وجود دارند که در ابتلا به سرطان نقش دارند که هنوز شناسایی نشده اند.

خاطر نشان می کنیم ریسک بروز سرطان در افرادی که برادر آنها دچار سرطان پروستات شده است در مقایسه با افرادی که پدران آنها دچار سرطان است بیشتر از سایرین می باشد. این مسئله نشان دهنده نقش فاکتورهای محیطی در ابتلا به این اختلال است.

 کمبود ویتامین

دی ویتامین دی در بدن انسان شبیه هورمون عمل می‌کند و در پوست انسان را به دنبال قرار گرفتن در مقابل نور خورشید تولید می شود. محققان متوجه شده‌اند آقایانی که در مناطقی زندگی می کنند که نور آفتاب کمتر به پوست آنها برخورد می کند در مقایسه با آقایان که در مناطق آفتابی زندگی می‌کنند بیشتر دچار این نوع سرطان می‌شوند.

تصور می شود که این مسئله به کمبود ویتامین دی ارتباط دارد. تحقیقات نشان داده که بالا بودن سطح ویتامین دی در بدن می تواند ریسک بروز سرطان تهاجمی پروستات را کاهش دهد. می توان کمبود ویتامین دی را با مصرف دارو و قرار گرفتن در مقابل نور خورشید جبران کرد.

 فعالیت جنسی

در گذشته تصور بر این بود آقایان که فعالیت جنسی بالایی دارند بیشتر دچار سرطان پروستات می شوند به ویژه افرادی که چندین شریک جنسی دارند، چرا که بیماری های مقاربتی باعث التهاب پروستات و در نهایت سرطانی شدن آن می شود یا آن که سطح هورمون تستسترون را بالا میبرد.

هورمون تستسترون در تغذیه سلول های سرطانی پروستات نقش دارد. اما این شایعه در تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد رد گردید محققان اعلام کردند آقایانی که به لحاظ جنسی فعالیت بیشتری دارند کمتر دچار سرطان می شوند.

 التهاب پروستات

التهاب پروستات یکی دیگر از عواملی است که باعث می شود ریسک سرطانی شدن این ناحیه افزایش پیدا کند به همین دلیل مستلزم توجه و رسیدگی زود هنگام است.

عوامل ژنتیکی

ژنتیک نقش مهمی را در ابتلا به سرطان ایفا می‌کند. جهش چند ژن با سرطانی شدن پروستات ارتباط دارد البته همه این افرادی که سرطان دارند دچار جهش ژنی نشده اند. محققان عقیده دارند که جهش در برخی از ژن ها در ابتلا به سرطان پروستات نقش دارد اما هنوز به اطلاعات بیشتری نیاز دارند تا بتوانند این مسئله را به طور کامل بررسی کنند.

پزشکان ادعا می کنند حتی آقایانی که دچار جهش ژنتیکی نشده اند اما در خانواده آنها سابقه ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد باید با پزشک خود مشورت نمایند. محققان تصور می کنند که حدود ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان های پروستات به جهش ژنتیکی ارثی ارتباط دارد.

در صورتی که حداقل سه نفر از اعضای خانواده شما دچار این بیماری شده اند ریسک بروز آن در شما نیز بالا خواهد بود. اگر در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان پروستات باعث نگرانی شده بهتر است به متخصص ژنتیک مراجعه کنید تا به طور کامل مورد ارزیابی قرار بگیرید.

متخصص ژنتیک پس از انجام ارزیابی‌های اولیه و بررسی سابقه خانوادگی شما در صورت لزوم درخواست انجام تست ژنتیک را خواهد داد تا نتیجه نهایی را به شما اعلام کند. در صورتی که نتیجه آزمایش شما مشکوک بود و جهش ژنی در آن مشاهده شده بود پزشک اقدامات لازم را انجام خواهد بود تا بتواند یک گام مهم در زمینه جلوگیری از سرطان بردارد. می توان از آزمایش ژنتیک برای تشخیص انواع مختلفی از سرطان ها از قبیل سرطان معده سرطان سینه و تخمدان سرطان روده و مواردی از این قبیل استفاده کرد.

مترجم: لیلا عبدالملکی

لینک منبع