پیشگیری از سرطان مغز استخوان

پیشگیری از سرطان مغز استخوان

مغز استخوان ماده ای اسفنج مانند است که داخل استخوان وجود دارد. در عمق بافت مغز استخوان سلول های بنیادین وجود دارند که به سلول های قرمز خون، سلول های سفید خون و پلاکت ها تبدیل می شوند.
سرطان مغز استخوان زمانی اتفاق می افتد که سلول های موجود در مغز استخوان به صورت غیر عادی یا بسیار سریعتر از آنچه که باید، شروع به رشد می کنند. به سرطانی که در بافت مغز استخوان ایجاد می شود سرطان مغز استخوان یا سرطان خون گفته می شود. دقت داشته باشید که این سرطان با سرطان استخوان متفاوت است.
انواع دیگر سرطان ها ممکن است بتوانند به بافت استخوان یا حتی مغز استخوان سرایت کنند، اما الزاما سرطان مغز استخوان نیستند.
در این مقاله قصد داریم تا شما را بیشتر با این سرطان رایج و گسترده آشنا کنیم و تا راه های پیشگیری ازوقوع آن را به شما گوشزد نماییم. با ما همراه باشید.

انواع سرطان مغز استخوان

این سرطان به انواع و زیرشاخه های متنوعی دسته بندی می شود که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.

غدد مغز استخوان چندگانه (Multiple myeloma)

رایج ترین نوع سرطان مغز استخوان سرطان غدد مغز استخوان چندگانه است. این سرطان از سلول های پلاسمایی آغاز می شود. سلول های سفید خون که پادتن هایی برای محافظت از بدن در برابر مهاجمان خارجی تولید می کنند.
تومور این سرطان زمانی به وجود می آید که بدن شروع به تولید بیش از حد سول های سفید می کند. این اتفاق می تواند موجب تحلیل استخوان و کاهش توان بدن در مبارزه با عفونت ها شود.

سرطان خون

سرطان خون معمولا از سول های سفید ناشی می شود.
طی این نوع سرطان، بدن سلول های سفید غیر عادی ای تولید می کند که در زمانی که باید، نمی میرند. با افزایش شمار این سلول های دیر مرگ، تعداد زیاد آنها باعث ازدحام سلولی و اخلال در روند طبیعی کار سلول های سفید، قرمز و پلاکت های سالم می شود.
سرطان خون حاد شامل سلول های خونی نابالغ است که به نام سلول های انفجاری یا بلاست هم شناخته می شوند، که موجب می گردند علائم سرطان به سرعت پیشرفت کنند. سرطان خون شدید می تواند شامل تعداد بیشتری سلول خونی بالغ باشد. علائم این بیماری در ابتدا کم و معتدل هستند که موجب می شود فرد حتی تا سال ها متوجه وجود آنها نشود.

سرطان خون لنفومی

سرطان لنفوم می تواند از غدد لنفاوی یا از بافت مغز استخوان شروع شود.
دو نوع کلی از سرطان خون لنفومی وجود دارد، یکی هادکینز لنوفم که همچنین به نام بیماری هادکینز هم معروف است، و در برخی از لنفوسیت های B شروع می شود. و نوع دیگر که غیر هادکینزی است و در سلول های B و T شروع می شود. زیر گونه های بسیاری از این سرطان وجود دارند.
در بدن کسی که به سرطان خون لنفومی مبتلا است لنفوسیت ها به شکل غیر قابل کنترلی رشد می کنند و موجب شکل گیری تومور ها می گردند. تومورهایی که کار سیستم ایمنی بدن برای انجام وظیفه اش را سخت تر می کنند.

علائم سرطان مغز استخوان

علائم و نشانه های غدد مغز استخوان چند گانه عبارتند از:
• ضعف و خستگی ناشی از کمبود گلبولهای قرمز (کم خونی)
• خونریزی و کبودی ناشی از پلاکت خون کم (ترومبوسیتوپنی)
• عفونت به دلیل کمبود گلبولهای سفید نرمال (لوکوپنی)
• تشنگی شدید
•تکرر ادرار
• کمبود آب بدن
• شکم درد
•بی اشتهایی
• خواب آلودگی
• سردرگمی ناشی از مقادیر بالای کلسیم در خون (هایپرکلسمی)
• درد استخوان یا ضعف در استخوان ها
• آسیب به کلیه یا نارسایی کلیوی
علائم و نشانه های سرطان خون عبارتند از :
• تب و لرز
• ضعف و خستگی
• عفونت های مکرر یا شدید
• کاهش وزن بی دلیل
•تورم غدد لنفاوی
• بزرگ شدن کبد یا طحال
• کبودی یا خونریزی آسان ، از جمله خونریزی های بی دلیل و مکرر
• نقاط قرمز کوچک روی پوست (petechiae)
•تعریق بیش از حد
• تعریق شبانه
• استخوان درد
برخی از علائم و نشانه های سرطان خون لنفومی عبارتند از :
• تورم گردن ، زیر بغل ، بازو ، پا یا کشاله ران
• بزرگ شدن غدد لنفاوی
• درد عصبی ، بی حسی ، سوزن سوزن شدن
• احساس پر بودن معده
• کاهش وزن بی دلیل
• تعریق شبانه
• تب و لرز
• انرژی کم
• درد قفسه سینه یا کمر
• خارش یا جوش

علت های بروزسرطان مغز استخوان

مشخص نیست که دقیقا چه عاملی موجب بروز سرطان مغز استخوان می شود. هرچند این سرطان یکی از رایج ترین سرطان های ژنتیکی است. در زیر به عواملی که خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهند اشاره می کنیم:
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی موجود در حلالها ، سوخت ها ، اگزوز موتور ، مواد تمیز کننده خاص یا محصولات کشاورزی
• قرار گرفتن در معرض اشعه اتمی
• وجود بعضی از ویروس ها ، از جمله HIV ، هپاتیت و غیره
• اختلال پلاسما یا سیستم ایمنی سرکوب شده
• اختلالات ژنتیکی یا سابقه خانوادگی سرطان مغز استخوان
• سابقه ی شیمی درمانی یا پرتودرمانی
•سیگار کشیدن
• چاقی

پیشگیری از سرطان مغز استخوان

از آنجایی که علت و منشأ دقیق سرطان مغز استوان مشخص نیست،نمی توان دستورالعمل مشخصی برای پیشگیری از آن ارائه کرد. بلکه این دستورها متناسب با شرایط هر فرد و توسط پزشک متخصص تعیین می شوند.
اما رعایت نکات مربوط به سلامت و بهداشت تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به آن دارند. به عنوان مثال سعی کنید مرتب و با برنامه ای منظم ورزش کنید. لازم نیست حتما ورزش سنگین انجام دهید بلکه روزی چند دقیقه پیاده روی یا دو نیز کافی است.
رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و تلاش نمایید تا جای ممکن است از غذاهای سالم و حتی الامکان طبیعی استفاده نمایید.
اما جدای از راهکار های عمومی، همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، سرطان مغز استخوان یکی از رایج ترین انواع سرطان های ژنتیکی یا ارثی است.چنانچه کسی در خانواده یا در اقوامتان به این سرطان دچار است، یا سابقه ی ابتلا به آن را دارد، احتمال آنکه جهش ژنتیکی مشابه در بدن شما هم وجد داشته باشد، هست.
پس در این شرایط بهتر است پیش از هر گونه نگرانی بی مورد به یک مرکز تخصصی مشاوره ژنتیک سرطان مراجعه کنید تا بررسی های لازم انجام گیرد و راه کار های لازم به شما ارائه شود. یادتان باشد که هرچه یک سرطان زودتر تشخیص داده شود، راحت تر هم درمان می شود.

درمان سرطان مغز استخوان

درمان سرطان مغز استخوان یک درمان فردی است و به نوع خاص سرطان و مرحله ی ای که در آن قرار دارد وابسته است. همچنین شرایط سلامت بیمار نیز در تعیین روند درمانی موثر خواهد بود.
اما روش های کلی برای درمان این سرطان عبارتند از :
• شیمی درمانی
• درمان بیولوژیک
• درمان با استفاده از داروهای هدفمند
•پرتو درمانی
• پیوند زدن

مترجم و محقق : ندا ناصری
منبع مقاله