ارثی بودن سرطان پروستات
ارثی بودن سرطان پروستات
عوامل خطرزا یا تشدید کننده هرچیزی است که شانس شما را برای ابتلا به یک بیماری مانند سرطان زیادتر می کند. سرطان های گوناگون عوامل خطرزای مختلفی دارند. برخی از این عوامل خطرزا مانند سیگار کشیدن قابل تغییر هستند. در حالی که برخی دیگر مانند سن بیمار یا سابقه ی خانوادگی اش(ژنتیک سرطان) قابل تغییر نیستند.
اما داشتن یک عامل خطرزا یا حتی داشتن چندتا از آنها به معنی آن نیست که حتما به آن بیماری( در این مورد سرطان) دچار خواهید شد.خیلی از مردم هستند که عوامل خطرزای سرطان را دارند اما هرگز به آن دچار نشده اند. در حالی که دیگرانی که عوامل خیلی کمتری داشته اند مبتلا به سرطان گشته اند.
تحقیقان نشان داده اند که عوامل متعددی وجود دارند که می توانند شانس یک مرد برای ابتلا به سرطان پروستات را زیاد کنند. هرچند که ژنتیک و ارثی بودن ژن های مستعد سرطانی عامل بسیار مهمی به شمار می رود، اما تنها عامل خطرزا برای ابتلا به سرطان پروستات نیست. در ادامه بیشتر در مورد عوامل خطرزا یا بالابرنده ی شانس سرطان صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
سن
دچار شدن مردان زیر 40 سال به سرطان پروستات امری نادر است، اما احتمال ابتلا به این نوع سرطان بعد از سن 50 سالگی بسیار زیاد می شود. تقریبا 6 نفر از هر 10 مرد که به سرطان پروستات مبتلا هستند سنی بالای 65 سال دارند.
جغرافیای سرطان پروستات
سرطان پروستات در بین ساکنان آمریکای شمالی، اروپای شمال غربی، استرالیا و جزایر کاریب شایع تر است. این سرطان در میان مردم آسیا، آفریقا، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی کمتر رواج دارد.
دلایل تاثیر جغرافیای محیطی بر بروز سرطان پروستات هنوز کاملا مشخص نیست. نتایج خیلی از تحقیقات انجام شده نشان می دهد که علت آن یا بخشی از علت آن ممکن است به خاطر نوع تغذیه و سبک زندگی متفاوت ساکنان این مناطق باشد. برای مثال شانس ابتلا به سرطان یک شهروند آمریکایی- آسیایی کمتر از یک سفیدپوست تمام آمریکایی است، در حال که همین فرد بیشتر از یک ساکن آسیا احتمال دارد دچار سرطان پروستات شود.
سابقه ی خانوادگی
ظاهرا ژن سرطان پروستات در برخی از خانوده های به صورت ارثی وجود دارد، که این به آن معنای است که در برخی از موارد ممکن است عامل اصلی بروز سرطان پروستات ارثی یا ژنتیکی باشد.
اگر پدر و برادر فردی هر دو به سرطان پروستات دچار باشند یا بوده باشند، شانس او هم برای ابتلا به این سرطان بیش از دوبرابر می شود (شانس دچار شدن به این بیماری برای مردانی که برادرشان به سرطان پروستات دچار است، بسیار بیشتر از کسانی است که فامیل درجه چندمشان به آن مبتلا است).هرچه تعداد افراد فامیلی که به این بیمار دچار باشند بیشتر باشد، شانس فرد هم برای ابتلا به آن بیشتر می شود؛ به خصوص وقتی آن فامیل ها در سن کمی این بیماری را گرفته باشند.
تغییرات ژنتیکی
به نظر می رسد بسیاری از تغییرات ژن های موروثی شانس ابتلا به سرطان پروستات را بیشتر می کنند، اما درصد تاثیرشان در این امر به صورت کلی زیاد نیست. برای مثال:
- جهش های مورثی در ژن های BRCA1 و BRCA2 خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان را در برخی از خانواده ها افزایش می دهند. جهش در این ژن ها( به خصوص در BRCA2) همچنین ممکن است شانس برخی مردان برای ابتلا به سرطان پروستات را نیز افزایش دهد.
- مردهایی که سندروم لینچ دارند ( که همچنین به نام سرطان روده ی بزرگ غیر پولپوزی ارثی نیز شناخته می شود)، عارضه ای که به واسطه ی تغییرات ژن های موروثی به وجود می آید. این سندروم احتمال بروز تعدادی از سرطان ها، از جمله سرطان پروستات را بالا می برد.
عواملی که تایثر خطرزای نامشخص تری برای بروز سرطان پروستات دارند
همه ی عوامل به وجود آورنده ی سرطان پرستات مانند ژنتیک، قدرتمند و مشخص نیستند. بلکه خیلی از عوامل جزءی تر وجود دارند که می توانند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را بالا تر ببرند. اما خب هنوز تاثیر مستقیم و واضح آنها هنوز به شکل دقیقی مشخص نشده است. عوامل خطرزایی مانند:
رژیم
نقش دقیق رژیم در بروز سرطان پروستات مشخص نیست، اما عوامل زیادی مورد بررسی قرار گرفته اند.
مردانی که گوشت قرمز زیادی می خورند یا رژیم پر چربی دارند شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات خواهند داشت. این مردها معمولا کمتر میوه و سبزیجات می خورند. پزشکان مطمئن نیستند که کدامیک از این عوامل مسئول افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند.
برخی از تحقیقات نشان داده اند که مردانی که کلسیوم زیادی مصرف می کنند( از طریق مواد غذایی) ممکن است در خطر بیشتری از ابتلا به سرطان پروستات قرار داشته باشند.
چاقی
تحقیقات نشان داده اند که احتمال ابتلای مردان چاق به سطوح پایین این سرطان کمتر است. اما از طرف دیگر خطر دچار شدن این افراد به انواع تهاجمی تر این سرطان بیشتر است. هرچند دلیل این امر هم چندان مشخص نیست.
سیگار
بیشتر تحقیقات هیچ ارتباطی بین سیگار کشیدن و ابتلا به سرطان پروستات پیدا نکرده اند. اما برخی از محققان مدعی شده اند که سیگار کشیدن به میزان اندکی خطر ابتلا به سرطان پروستات را بیشتر می کند.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
برخی شواهد وجود دارند که نشان می دهند آتش نشان ها در معرض خطر بیشتری برای دچار شدن به این سرطان هستند.
برخی مواد شیمیایی مانند عامل شیمیایی نارنجی که در جنگ ویتنام مورد استفاده قرار گرفت، شانس ابتلا به این سرطان را بالا می برند.
التهاب پروستات
برخی تحقیقات نشان داده اند که التهاب غدد پروستات ممکن است به افزایش شانس ابتلا به سرطان پروستات دخیل باشند. اما تحقیقات دیگری هم هستند که چنین نتیجه هایی نمی گیرند. این التهابات معمولا در نمونه هایی از بافت پروستات یافت می شوند که همچنین می توانند شامل سلول های سرطانی نیز باشند.
عفونت های مقاربتی
محققان بررسی کرده اند که آیا عفونت های مقاربتی می توانند احتمال بروز سرطان پروستات را زیاد کنند یا نه؟ چراکه این عفونت ها معمولا موجب التهاب غدد پروستات شده و ممکن است موجب ابتلا به این سرطان شوند. هرچند نتایج مشخصی در دسترس نیست.
مترجم و محقق: ندا ناصری