آنچه که باید درباره پیش سرطان بدانید
عبارت پیش سرطان همیشه ترسناک به نظر می رسد و باعث ترس و وحشت و تعداد زیادی از افراد میشود اما بهتر است بدانید که همه سلولهای پیش سرطانی به سلولهای سرطان تبدیل نخواهد شد.
سلولهای پیش سرطان به سلولهایی گفته میشود که غیر عادی هستند و در مرز بین سلولهای سرطانی و سلولهای عادی قرار دارند اما برخلاف سلولهای سرطانی به بافتهای مجاور حمله نمیکند و نقاط مختلف بدن را درگیر نمی کنند.
عوامل مختلفی در بروز سلولهای پیش سرطان نقش دارند که از عفونت و التهاب مزمن متغیر است. برخی از افراد تصور میکنند که سلولهای پیش سرطان در دهانه رحم و درهنگام بررسی آزمایش پاپ اسمیر مشاهده شده است اما احتمال بروز آنها در هر نقطه از بدن از قبیل کولون، سینه، پوست و سایر نقاط بدن وجود دارد.
گاهی اوقات سلولهای پیش سرطان به سرطان تبدیل میشوند اما در اکثر مواقع این اختلال رخ نمی دهد یعنی به همان حالت غیر عادی باقی می مانند و حالت تهاجمی پیدا نمیکنند حتی این امکان وجود دارد که دوباره به سلول های عادی و سالم تبدیل شوند.
در گذشته تصور بر این بود که آسیب دیدگی سلول زمانی ایجاد میشود که یک سلول توسط کارسینوژن های موجود در محیط به پیش سرطان تبدیل شده است اما اکنون محققان به خوبی می دانند که سلول های ما مقاوم تر هستند و عوامل محیطی و سایر فاکتورها دست به دست هم می دهند و باعث ایجاد تغییرات مختلف در یک سلول خواهد شد.
نکاتی درباره سلولهای پیش سرطان
باید خدمت شما عرض کنیم سلول هایی که پیش سرطان هستند سلولهای سرطانی تلقی نمی شوند و این امر بدین معنا است که این سلول ها حالت تهاجمی ندارند و در بدن پخش نمیشوند فقط جز سلول های غیر عادی هستند که دستخوش تغییر شده اند و احتمال تبدیل شدن آن به سلولهای سرطانی وجود دارد.
در صورتی که این سلول ها قبل از تبدیل شدن به سلولهای سرطانی برداشته شوند و این اختلال به صورت صد در صد قابل درمان خواهد بود. همه سلولهای پیش سرطان نیازی به تخلیه فوری ندارند.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کنیم این است که ممکن است سلول های سرطانی و سلول بیشتر از آن در کنار هم قرار بگیرند به عنوان مثال در برخی از افرادی که دچار سرطان سینه هستند در برخی از نقاط سینه سلول های پیش سرطانی یافت می شود. در تعداد زیادی از تومورها سلول های سرطانی و سلول های پیش سرطانی وجود دارند.
مراحل تغییرات دیسپلازی
معمولاً از عبارت دیسپلازی به عنوان مترادف سلول های پیش سرطان استفاده می شود با این حال تفاوتهای کوچکی بین آنها وجود دارد. هنگامی که پزشک درباره دیسپلازی صحبت می کند منظورش آن دسته از سلول های غیر عادی هستند که احتمال تبدیل شدن آنها به سرطان وجود دارد.
معمولاً تغییرات پیش سرطانی درجه ها یا سطوح ناهنجاری سلول ها را تحت توصیف می کنند. از عبارات زیر برای توصیف گرید دیسپلازی استفاده میشود:
- دیسپلازی خفیف عبارتی است که برای توصیف سلولهای به کار می رود که شدت ناهنجاری آنها خفیف است و معمولاً به سرطان تبدیل نمی شوند.
- دیسپلازی متوسط به سلول های اشاره دارد که ناهنجاری آنها زیاد نیست اما قابلیت تبدیل شدن به سرطان را دارند.
- دیسپلازی شدید بدترین نوع ناهنجاری است و احتمال تبدیل شدن سلولها به سرطان بسیار زیاد است.
مشاهده دیسپلازی دهانه رحم بسیار شایع است و در آزمایش پاپ اسمیر تشخیص داده میشود در صورتی که دیسپلازی خفیف باشد به ندرت فرد دچار سرطان میشود اما در صورتی که دیسپلازی شدید درمان نشود ریسک بروز سرطان افزایش خواهد یافت.
پیش سرطان چگونه تشخیص داده میشود؟
انجام معاینه جسمانی یا عکس برداری می تواند وجود سلول های غیر سرطانی را نشان دهد اما نمونه برداری برای تشخیص قطعی ضروری است. پس از آنکه یک قسمت از بافت مورد نظر برداشته شد متخصص آزمایشگاه زیر میکروسکوپ به بررسی سلول ها می پردازند تا بتوانند سلول های سرطانی یا پیش سرطانی را مشخص نماید.
علت به وجود آمدن سلول های پیش سرطانی چیست؟
عوامل متعددی وجود دارد که در به وجود آمدن سلسله پیش سرطان نقش دارد و این عوامل به نوع سلول هایی که درگیر می شوند ارتباط دارند.
ساده ترین روش برای بررسی علل بروز سلولهای پیش سرطانی ارزیابی تاثیر محیط بر سلول ها و نقش آن در به وجود آمدن تغییر در ساختار DNA سلول است. عواملی که در تبدیل شدن سلول ها به مرحله پیش سرطان نقش دارد به شرح زیر می باشد:
حدود ۴ تا ۱۰ درصد از انواع سرطان ها در آمریکا به عفونت های ویروسی، باکتریایی و انگلی ارتباط دارد. عفونت اچ پی وی می تواند باعث التهاب و به وجود آمدن سلول های پیش سرطان در دهانه رحم شود. این عفونت در ابتلا به سرطانهای سر و گردن از قبیل سرطان زبان و سرطان تیروئید نقش دارد.
التهاب مزمن در بافت های بدن می تواند منجر به تغییرات پیش سرطانی شود و ریسک ابتلا به سرطان را افزایش دهد. این مسئله در مورد افرادی که به مدت طولانی دچار بیماری رفلاکس معده به مری هستند بسیار شایع است.
علائم و نشانه های این اختلال چیست؟
سلولهای پیش سرطان اغلب هیچ گونه علامت و نشانه ای ندارند اما در صورتی که علامت یا نشانه های وجود داشته باشد به محل بروز تغییرات پیش سرطانی ارتباط دارد.
تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم می تواند باعث خونریزی غیرعادی از رحم شود. تغییرات پیش سرطان در دهان خود را به صورت لکه های سفید روی زبان و دهان نشان می دهد.
درمان پیش سرطان شامل چه مواردی است؟
درمان سلول های بی سرطان به محل بروز این اختلال بستگی دارد. گاهی اوقات معاینات منظم و تحت کنترل بودن بیمار برای ارزیابی پیشرفت دیسپلازی توصیه می شود. معمولاً سلولهایی که در مرحله پیش سرطان قرار دارند و توسط روش هایی از قبیل کرایوتراپی یا همان فریز کردن یا عمل جراحی برداشته می شوند تا از تبدیل شدن آنها به سرطان جلوگیری گردد.
در برخی موارد ممکن است پزشک شیمی درمانی پیشگیری کننده را برای جلوگیری از افزایش ریسک ابتلا به سرطان پیشنهاد دهد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است که فاکتورهای محیطی از قبیل نوع غذایی که میخوریم، ورزش کردن و تغییر در سبک زندگی نقش مهمی را در جلوگیری از سرطانی شدن سلولهای پیش سرطان ایفا می کنند. بهتر است هرچه زودتر به فکر تغییر سبک زندگی خود باشید تا از بروز سرطان جلوگیری کنید.
مترجم: لیلا عبدالملکی