اگر این گروه خونی را دارید در معرض خطر سرطان معده قرار دارید| بهترین مرکز ژنتیک تهران برای تشخیص ارثی بودن سرطان معده
حقایقی درباره ارثی بودن سرطان معده
سرطان معده که از آن تحت عنوان سرطان گاستریت نیز یاد می شود به علت رشد غیر عادی سلول های بدن در معده و تشکیل توده سرطانی به وجود می آید. طبق گزارشات سازمان جهانی بهداشت در سال در سراسر جهان ۷۳۲ هزار مورد مرگ به علت سرطان معده رخ می دهد. در برخی از خانواده ها سابقه ابتلا به سرطان معده وجود دارد و این مسئله باعث شده موضوع ارثی بودن سرطان معده مطرح شود.
به طور کلی سرطان معده پنجمین سرطان شایع در سراسر جهان است اما سومین علت اصلی مرگ و میر مرتبط با سرطان محسوب می شود. در ایالات متحده آمریکا در طول سال چیزی حدود ۲۵۵۰۰ مورد جدید سرطان معده گزارش می شود.
سرطان معده
اکثر افرادی که دچار سرطان معده هستند یا بیماری آنها به سایر اندام های بدن متاستاز می دهد یا آنکه این اختلال به علت سرطان یک اندام دیگر به وجود آمده است. متاستاز عبارتی است که برای توصیف انتشار سرطان از یک نقطه ای که برای اولین بار درگیر شده است به سایر نقاط بدن به کار برده می شود.
با توجه به اهمیت مسئله ارثی بودن سرطان معده در این مقاله تصمیم گرفته ایم اطلاعات کامل و جامعی را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم.
چند نکته کلیدی درباره سرطان معده
سرطان معده سومین علت اصلی مرگ و میر مرتبط با سرطان است. آدنو کارسینوما شایعترین نوع سرطان معده محسوب می شود. اختلال بلع و سوزش سر دل و سوء هاضمه از علائم اولیه سرطان معده محسوب می شوند.
احساس پری بیش از حد در هنگام غذا خوردن و احساس نفخ پس از غذا از جمله مواردی است که در افراد مبتلا به سرطان مشاهده شده است. درد معده یا احساس درد در قفسه سینه از علائم شایع سرطان معده است. در صورتی که استفراغ با خون همراه شود باید به وجود سرطان معده شک کرد.
علائم هشدار دهنده سرطان معده
سوء هاضمه که با کاهش غیر عادی وزن، استفراغ یا آنمی، تنگی نفس و خستگی همراه می شود از علائمی هستند که نباید به هیچ عنوان نادیده گرفته شوند. اگر در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان معده وجود دارد احتمال ارثی بودن سرطان معده مطرح خواهد شد.
علائم هشدار دهنده سرطان معده
اگر دچار التهاب دیواره داخلی معده هستید یا سابقه ابتلا به مری بارت یا زخم معده را دارید باید بدانید که در معرض خطر ابتلا به سرطان معده قرار داد. اگر دچار دیسپلازی یا تجمع غیرعادی سلول هایی که در مرحله پیش سرطان هستند قرار دارید باید کاملاً هوشیار باشید. به هیچ عنوان به سادگی از کنار این نکات رد نشوید و هیچ علامتی را نادیده نگیرید.
علائم سرطان معده پیشرفته چیست؟
در مواردی که سرطان معده پیشرفت می کند بیمار دچار علائم و نشانه های زیر خواهد شد:
- تجمع مایع در معده که باعث احساس سنگینی در معده می شود.
- کم خونی
- تیره بودن رنگ مدفوع که نشان دهنده خونریزی است.
- احساس خستگی
- از دست دادن اشتها
- کاهش شدید وزن
علت سرطان معده چیست؟
سرطان در پی تغییر در ساختار DNA سلول ها به وجود می آید. هنگامی که این مشکل به وجود بیاید در روند ارسال دستورالعمل های مربوط به کنترل رشد سلول ها اختلال ایجاد می شود و سلول هایی که باید از بین بروند باقی می مانند و سلول های جدیدی که باید به وجود بیایند با سرعت بسیار زیادی و به صورت غیر قابل کنترل رشد می کنند.
علت ابتلا به سرطان
پزشکان به طور دقیق نمی دانند که چرا برخی از سلول های معده جهش پیدا می کنند و سرطانی می شوند هنوز مشخص نیست که چرا فقط درصد کمی از افراد دچار این اختلال می شوند اما آنچه که کاملاً مشخص است این است که افرادی که در خانواده آنها سابقه ابتلا به سرطان معده وجود دارد در معرض خطر ارثی بودن سرطان معده قرار می گیرند به همین دلیل باید برای انجام بررسی های دقیق و مشاوره ژنتیک اقدام کنند تا ژن معیوب در بدن آن ها تشخیص داده شود و زمینه پیشگیری از ابتلا به سرطان معده فراهم گردد.
مراحل مختلف پیشرفت سرطان معده
سرطان معده نیز مانند سایر اختلالات چند مرحله دارد هر چه مرحله ابتلا به بیماری بالاتر باشد سرطان پیشرفته تر است و شانس زنده ماندن بیمار کمتر خواهد بود. این احتمال در خصوص سرطان معده زمانی مطرح می شود که یک تومور به غدد لنفاوی اطراف معده متاستاز داده باشد. به طور کلی مراحل پیشرفت سرطان معده به ترتیب به شرح زیر می باشند:
- سلول های غیر عادی که در مرحله پیش سرطانی قرار دارند و در مخاط معده دیده می شوند اما به سایر لایه های معده یا غدد لنفاوی مجاور متاستاز نداده است.
- سرطان یکی از لایه های معده را درگیر کرده اما در غدد لنفاوی انتشار پیدا نکرده است.
- سرطان به لایه های دیگر معده و یک یا دو مورد از غدد لنفاوی انتقال یافته است.
مراحل مختلف سرطان
- سرطان به لایه های عمیق تر انتشار یافته است و ممکن است یک یا دو مورد از غدد لنفاوی را درگیر کرده باشد.
- ممکن است تومور مانند مرحله قبل به صورت عمقی انتشار پیدا نکرده باشد اما تعداد بسیار زیادی از غدد لنفاوی را درگیر کرده باشد که این رقم در برخی موارد به ۱۵ گره نیز می رسد. در این مرحله سرطان به لایه های عمیق تر معده آسیب رسانده است و علاوه بر غدد لنفاوی، بافت داخلی معده را نیز درگیر کرده است و شروع به متاستاز به اندام ها و ساختارهای مجاور کرده است. اکثر لایه های معده و غدد لنفاوی و اندام های مجاور را درگیر کرده است و حتی تا به نقاط دورتر از معده نیز انتشار یافته است.
تشخیص قطعی سرطان معده
افرادی که علائم و نشانه های سرطان معده را دارند باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنند تا به صورت کامل ارزیابی شوند. پزشک از این افراد درباره علائم و نشانه هایی که دارند، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان معده، سابقه پزشکی خود فرد و سبک زندگی او سوال می پرسد. سپس به انجام معاینه معده می پردازد تا وجود پری یا حساسیت آن به لمس را بررسی نماید.
اسکن اولتراسوند در مواردی که پزشک به وجود سرطان مشغول شده باشد به عنوان اولین اقدام تشخیصی درخواست می شود. مطالعه تست خوردن باریوم و ارزیابی معده توسط اشعه ایکس دیگر از روش های تشخیص سرطان معده است.
تشخیص قطعی سرطان معده
از سی تی اسکن و پت اسکن برای تهیه تصاویر رادیوگرافیک از داخل بدن استفاده می شود و پزشک می تواند شدت انتشار سرطان را به کمک این نوع عکس برداری ارزیابی نماید. نمونه برداری از بافت معده و بررسی آن در آزمایشگاه آخرین اقدام برای تشخیص قطعی سرطان معده است و پزشک را به تشخیص نهایی خواهد رساند.
درمان سرطان معده
روش های مختلفی برای درمان سرطان معده وجود دارد. در برخی موارد پزشک تصمیم می گیرد از عمل جراحی برای خارج کردن تومور استفاده کند. در صورتی که سلول های سرطانی بسیار کوچک باشند پزشک به جای عمل جراحی از پرتو درمانی یا شیمی درمانی برای کمک به بهبود حال بیمار استفاده می کند.
گاهی اوقات پس از انجام عمل جراحی پزشک درخواست پرتو درمانی و شیمی درمانی را می دهد تا آن دسته از سلول هایی که پس از جراحی باقی مانده اند به طور کامل برطرف شوند.
تجربه ابتلا به سرطان معده در اعضای خانواده
ریحانه یکی از افرادی است که پدرش را به علت سرطان معده از دست داده است. او می گوید پدرش در سن ۳۵ سالگی و زمانی که او هشت ساله بوده است از دنیا رفته است. در حال حاضر او ۳۲ ساله است و مسئله ارثی بودن سرطان معده به شدت ذهن او را به خود درگیر کرده است زیرا در مقالات و منابع مختلف با این موضوع مواجه شده که احتمال ارثی بودن سرطان معده وجود دارد و این مسئله در افرادی که یکی از اعضای درجه یک خانواده آنها دچار این بیماری بوده است شدت پیدا می کند.
او اکنون یک پسر کوچک دارد و از آنجایی که تجربه تلخ از دست دادن پدرش را به علت سرطان معده دارد تصمیم گرفته به مرکز مشاوره ژنتیک در تهران مراجعه کند تا پزشک بتواند در خصوص پیدا کردن ژن عامل سرطان معده اقدامات ضروری را قبل از درگیر شدن او انجام دهد.
ابتلا به سرطان در اعضای خانواده
او می گوید که به غیر از پدرش هیچ که از اعضای خانواده اش دچار سرطان شده اند اما از آنجایی که دوست ندارد پسر کوچکش نیز مانند خودش یکی از والدینش را از دست بدهد ترجیح داده آزمایش ژنتیک را انجام دهد. در بخش زیر پرسش و پاسخ های او از مشاور ژنتیک مرکز را می خوانید.
چند درصد از سرطان های معده ارثی است؟
چیزی حدود ۱۰ درصد از سرطان های معده ارثی است به عبارتی از هر ده مورد یک مورد به موضوع ارثی بودن سرطان ارتباط دارد و این مسئله باعث می شود که ریسک ابتلا به سایر اعضای خانواده به این اختلال افزایش پیدا کند. متاسفانه هنوز علت اصلی ارثی بودن سرطان معده مشخص نشده است.
اگر چه برخی تغییرات در ساختار ژن ها در میان اعضای خانواده فرد مبتلا به سرطان معده شناسایی شده است نقش فاکتورهای ژنتیکی در این اختلال به طور دقیق مشخص نیست.
پزشکان عقیده دارند که فاکتورهای محیطی، جهش های ژنتیکی و یا ترکیبی از این عوامل می توانند در ارثی بودن سرطان معده نقش داشته باشند. برخی از بیماری های ارثی شناخته شده که می تواند باعث ابتلا به سرطان معده و گاهی اوقات سایر انواع سرطان ها شوند به شرح زیر می باشند:
- سرطان معده ارثی منتشر
- سرطان کولون غیر پولیپوزی ارثی
- سندروم لی فرامنی
- سندروم پتز جگرز
این بیماری ها در همه افرادی که دارای ژن عامل بروز سرطان معده هستند به وجود نمی آید و همه افرادی که این بیماری ها را دارند دچار سرطان معده نخواهند شد.
افرادی که در خانواده آنها مسئله ارثی بودن سرطان معده مطرح است می توانند از آزمایش ژنتیک برای شناسایی ژن های جهش یافته استفاده کنند. مشاوره با متخصص ژنتیک یک گام مهم برای بررسی سابقه خانوادگی و آزمایش ژنتیک است.
چند درصد از سرطان های معده به علت سرطان معده ارثی منتشر به وجود می آیند؟
محققان برآورد کرده اند که حدود یک تا دو درصد از موارد ابتلا به سرطان های معده شامل سرطان معده ارثی منتشر شده است با این حال ریسک بروز سرطان معده در میان همه افراد در نقاط مختلف جهان متفاوت است.
ارثی بودن سرطان معده
به عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا کمتر از یک درصد از جمعیت دچار سایر انواع سرطان معده می شوند. اگرچه شک کردن به سرطان معده ارثی در یک فرد یا سایر اعضای خانواده او به عوامل و معیارهای مختلفی بستگی دارد و در هر خانواده ای که یک فرد دچار سرطان معده باشد مسئله ارثی بودن سرطان معده را نمی توان نادیده گرفت.
آیا افرادی که گروه خونی آنها A است بیشتر دچار سرطان معده می شوند؟
متاسفانه پاسخ این سوال مثبت است. هنوز پزشکان نمی دانند چرا افرادی که گروه خونی آنها A است بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان معده قرار دارند. در چند دهه گذشته و بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است مشخص شده افرادی که گروه خونی آنها Aاست در مقایسه با افرادی که گروه خونی آنها O, B, AB است بیشتر دچار سرطان معده می شوند.
ریسک بروز کم خونی کشنده در این گروه خونی بیشتر از سایرین است. برخی از داده های آماری حاکی از وجود ارتباط بین گروه خونی A و سرطان معده منتشر است. با این حال احتمال آنکه ارتباط بین سرطان معده و این گروه خونی به خود آنتی ژن های گروه خونی A ارتباط نداشته باشد اما ارتباط نزدیک بین ژن ها با این بیماری مطرح شود، وجود دارد.
افرادی که از مسئله اصلی بودن سرطان معده نگران هستند به کجا مراجعه کنند؟
همان طور که خود شما به مرکز مشاوره ژنتیک مراجعه کرده اید هر فردی که در خانواده او مسئله ارثی بودن سرطان وجود دارد می تواند به مشاوره ژنتیک که در زمینه ارزیابی خطر ابتلا به سرطان و مشاوره ژنتیک سرطان تخصص دارد مراجعه نماید. برخی از مواردی که مراجعه اعضای خانواده به مشاور ژنتیک را مطرح می کند به شرح زیر می باشد:
- شروع سرطان معده در سنین پایین
- سرطان دوطرفه در اندام هایی از قبیل سینه یا کلیه یا سرطان چند وجهی که چندین تومور از یک تومور به وجود می آید.
- بروز سرطان معده در چند نفر از اعضای نزدیک خانواده
- وجود سرطان در چندین نسل
- ابتلا به انواع نادری از تومورها
- احتمال بروز سرطان غیر عادی مانند سرطان سینه در مردان
- برخی از سرطان های نادر که به علت نقص تولد به وجود می آید.
مشاور ژنتیک یا متخصص ژنتیک می تواند به ارزیابی سابقه پزشکی و خانوادگی فرد مراجعه کننده بپردازد و با او در خصوص انجام آزمایش ژنتیک و مثبت یا منفی بودن نتیجه آن صحبت کند.
مشاوره ژنتیک سرطان
همچنین می تواند روش هایی را برای غربالگری و کنترل عواملی که ریسک ابتلا به سرطان را افزایش می دهند توضیح دهد. به طور کلی مشاوره ژنتیک برای سرطان شامل بررسی فاکتورهای خطر، مشاوره ژنتیک و آزمایش ژنتیک برای سندروم سرطان ارثی است.
شناسایی ژن های جدید عامل سرطان معده ارثی
در حدود دو سوم از خانواده هایی که دچار سرطان معده شده اند هیچ گونه جهشی در ژن CDH1 یافت شده است و از لحاظ ژنتیکی علت ابتلای آنها به سرطان معده توضیح داده نشده است. اکثر این خانواده ها در ژن های دیگر خود دچار جهش شده اند که باعث شده در معرض خطر ابتلا به سرطان معده قرار بگیرند.
اخیراً ژن بتا کاتنین در چهل خانواده که ارثی بودن سرطان معده در آنها مثبت است یافت شده اما هیچ گونه جهشی در آن ایجاد نشده است. در سال ۱۹۹۸ گالفورد و همکارانش جهش در ژن CDH1 را تشخیص دادند و از آن تحت عنوان عامل ایجاد کننده سرطان معده ارثی یاد کردند.
شناسایی جهش ژنی در خانواده هایی که دو مورد از ابتلا به سرطان دستگاه گوارش گزارش شده است کاملاً مورد تایید است. جهش در این ژن به طور مساوی خانم ها و آقایان را در معرض خطر ابتلا به سرطان معده قرار می دهد.
مشاوره ژنتیک یک گام ضروری برای ارزیابی جهش ژنی
انجام مشاوره ژنتیک در تشخیص ارثی بودن سرطان معده و انجام اقدامات به موقع کاملاً ضروری است. مشاوره ژنتیک برای تشخیص سرطان شامل آنالیز سابقه خانوادگی حداقل سه نسل است.
بهترین متخصص ژنتیک در تهران
انجام آزمایش ژنتیک در خانواده هایی که برخی از افراد آن به سرطان معده مبتلا شده اند به شدت توصیه می شود. در اکثر جوامع ۱۸ سالگی سن مناسب برای انجام مشاوره ژنتیک و بررسی ارثی بودن سرطان معده است. در برخی موارد انجام مشاوره ژنتیک قبل از سن ۱۸ سالگی درخواست می شود.
نتیجه گیری
به لطف پیشرفت هایی که در عرصه علم و فناوری به دست آمده است می توان به کمک مشاوره ژنتیک ریسک ابتلا به سرطان معده و به طور کلی سایر انواع سرطان ها را به حداقل رساند و از یک زندگی سالم و سرشار از لذت بهره مند شد.
ما انجام مشاوره ژنتیک در بهترین مرکز ژنتیک تهران را به شما مخاطب گرامی که ریسک ارثی بودن سرطان معده، سرطان خون و سایر انواع سرطان ها در خانواده محترم تان وجود دارد توصیه می کنیم تا با تشخیص به موقع بتوانید به جنگ این بیماری بروید و از شعله ور شدن آن جلوگیری کنید.
مترجم: لیلا عبدالملکی
